پدیده خوردگی چیست و راه های کنترل آن چگونه است : پدیده خوردگی طبق تعریف، واکنش شیمیایی یا الکترو شیمیایی بین یک ماده، معمولا یک فلز، و محیط اطراف آن میباشد که به تغییر خواص ماده منجر خواهد شد. پدیده خوردگی در تمامی دستههای اصلی مواد، شامل فلزات، سرامیک ها، پلیمرها و کامپوزیت ها اتفاق می افتد، اما وقوع آن در فلزات آنقدر شایع و فراگیر بوده و اثرات مخربی بجای میگذارد که هرگاه صحبت از خوردگی به میان می آید، ناخودآگاه خوردگی یک فلز به ذهن متبادر می شود. پدیده خوردگی چیست و راه های کنترل آن چگونه است
خوردگی معمولا فرایندی زیان آور است، لیکن گاهی اوقات مفید واقع میشود. خوردگی در فلزات به دو صورت انجام می گیرد، یکی به صورت شیمیایی که توسط عامل هایی مثل گازهای خشک، محلول های روغنی گازوئیل، نفت و… و دیگری به صورت الکتروشیمیایی که توسط اسید ها، بازها و نمک های محلول صورت می گیرد. اهمیت خوردگی را میتوانیم در سه کلمه خلاصه کنیم : اقتصاد، ایمنی و حفاظت. در صورتی که از بروز این پدیده جلوگیری نکنیم، هزینههای مستقیم و غیر مستقیم سنگینی به ما تحمیل خواهد شد. مثلا فرض کنید لولهای در یک پالایشگاه در اثر خوردگی دچار از کار افتادگی شده و باید تعویض گردد. در این شرایط ممکن است هزینه تعویض لوله در نگاه اول چندان زیاد به نظر نرسد، اما در نظر داشته باشید که تعطیلی خط تولید در هر ساعت، هزاران برابر هزینه تعویض لوله به آن مرکز خسارت وارد میکند. به همین دلیل، ملاحظات اقتصادی همواره یکی از مهمترین انگیزههای بشر برای گسترش علم خوردگی بوده است.
پدیده خوردگی چیست, عایق کاری ضد خوردگی سطوح
در بین انواع خوردگی میتوان نه نوع منحصر به فرد را پیدا نمود. ولی تمام آن ها کم و بیش وجه متشابهی دارند که به شرح ذیل می باشند :
خوردگی یکنواخت Uniform Attack
خوردگی گالوانیک یا دو فلزی Galvanic Two Metal. Corrosion
خوردگی شیاری Crevice Corrosion
حفره دار شدن Pitting
خوردگی بین دانهای Inter Granular. Corrosion
جدایش انتخابی Selective Leaching
خوردگی سایشی Erosion Corrosion
خوردگی توأم با تنش Stress Corrosion
خسارت هیدروژنی Hydrogen damage
به طور کلی روشهای مقابله با خوردگی به چند دسته زیر تقسیم میشوند. بیان جزئیات به پستهای آتی واگذار میگردد.
1- انتخاب مواد مهندسی مناسب : مهندسان مواد براساس خواص فیزیکی، مکانیکی، حرارتی، شیمیایی مورد نیاز سرویس میتوانند موادی را پیشنهاد دهند که معضلات ناشی از عدم سازگاری با شرایط محیط و سرویس و در نتیجه تخریب را به حداقل برسانند.
2- استفاده از رنگ و پوششهای محافظ : مهندسان مواد و پلیمر متخصص در زمینه رنگ و پوشش و همچنین اظهار نظرات بازرسهای رنگ میتواند به ارائه و اجرای انواع رنگها و پوششهای ضد خوردگی در سطوح حساس شود.
3- حفاظتهای کاتدی و آندی : مهندسان مواد (با تخصص خوردگی و حفاظت از فلزات) میتوانند در بسیار موارد و خصوصاً سازههای مدفون در خاک که در معرض خوردگی گالوانیک شدید محیط خورنده خاک، سیستمهای حفاظت از خوردگی را طراحی و اجرا کنند.
4- استفاده از ممانعت کنندهها : محلول ضد زنگ مورد استفاده در ماشین مثال خوبی از ممانعت کنندههای خوردگی است.